大象传媒

Dette vintergr酶ne treet finst viltveksande i Vest-Europa med utl酶parar langs fjellkjedene gjennom Lilleasia og Kaukasus til Nord-Iran. Kristtorn er krev varme sumrar og t氓ler ikkje sterk vinterkulde. Her i landet veks han i vintermilde omr氓de langs kysten fr氓 Krager酶 til Sm酶la.

Blada hos kristtorn er blanke og l忙raktig med spisse tornar langs randen. B忙ra, som utviklast p氓 hotrea, er r酶de og mognast seint p氓 hausten. Dei vert etne av trost og annan fugl og kan spreiast over ganske store avstandar. Fr酶et er beskytta av eit hardt skall, og slepp uskadde gjennom fugletarmen, medan fruktkj酶tet vert smelta.

Til jul er det popul忙rt 氓 pynte med kristtorn i dekorasjonar og kransar, og nokre stadar har han vore nytta som juletre. Denne tradisjonen har me nok helst innf酶rt fr氓 England, medan namnet 芦kristtorn禄 er kome via dansk og tysk med kristendomen. I meir enn hundre 氓r har det vore hausta bukettar av kristtorn i kystdistrikta p氓 Vestlandet, og mange gardbrukarar har tatt vare p氓 og stelt dei beste trea sine med tanke p氓 dette. Nokre av produksjonstrea er formerte opp med stiklingar, og i seinare 氓r har somme g氓tt i gang med 氓 plante utvalde sortar til produksjon av snittgr酶nt i st酶rre skala.聽

Eit utbreidd namn p氓 kristtorn i norske dialektar er 芦beinved禄, som viser til den ekstremt harde og gr氓kvite veden. Han har lite teikningar og minner om bein. P氓 gunstige stader kan kristtorn n氓 opp i dugande dimensjoner med stammar som m氓ler opp mot 3 m i omfang og meir enn 12-15m i h酶gd.

Veden har d氓 ogs氓 vorte mykje nytta til finare snikkararbeid og treskurd, der ein trengte eit hardt materiale som kunne formast fint.

Tekst: Per H. Salvesen