鈥� Skam deg, robot!
Robotar utan ansikt flyttar inn i stovene v氓re. Dei er dyktige, men ikkje n酶dvendigvis snille.
Main content
鈥� Ein flink robot er ikkje alltid ein snill, god eller rettferdig robot.听
Det seier Marija Slavkovik, som forskar p氓 kunstig intelligens ved UiB.听
Roboten i lomma
P氓 kj酶kkenet, i bilen og i handveska har du sannsynlegvis ein robot. Han kjenner att ansiktet ditt eller fingeren din s氓 du kan sl氓 p氓 mobilen, han finn vegen for deg n氓r du k酶yrer bil, eller han anbefaler musikk som han veit at du vil h酶yre p氓. Du likar han, og er kanskje til og med avhengig av han, men vil han deg vel?听
鈥� Det er freistande 氓 pr酶ve gjere robotane rundt oss menneskelege. Teddybj酶rnen snakkar til deg og er god og snill. Roboten som l酶ftar pasienten over i senga og slepp pasienten p氓 golvet er stygg. Den f酶rarlause bilen som k酶yrer ned folk, er stygg. Eller? Problemet er at sj酶lv om programvara er intelligent, s氓 kan ho ikkje gjere etiske val slik eit menneske kan. Dette er det viktig 氓 ha mente n氓r ein utviklar programvare som grip inn i liva til folk, forklarer Slavkovik.听
Slavkovik er ein av innleiarane p氓 氓rets Christie-konferanse, som eir ein av Noregs viktigaste m酶teplassar for akademia, n忙rings-, kultur- og samfunnsliv. I 氓r handlar konferansen om kva robotane kan bety for mennesket og samfunnet v氓rt.听
N氓r roboten gir deg jobb
Mange av robotane som spelar ei rolle i liva v氓re er det vanskelegare 氓 f氓 auge p氓 enn ein f酶rarlaus bil eller ein snakkande bamse, seier Slavkovik.
鈥� Gjer programvara som bestemmer om du f氓r eit husl氓n det rette valet? Du risikerer 氓 f氓 avslag fordi maskina ser at familien din ikkje er rik. N氓r banken erstattar ein saksbehandlar med ei programvare, blir ikkje programvara betre enn det som er putta inn. Nettgiganten Amazon opplevde dette. Dei fekk inn tusenvis av jobbs酶knader, og ville automatisere prosessen med 氓 vurdere CV-ane. Dei fora maskinene med informasjon om kvalitetar ved dei dyktige folka som hadde jobba hos dei tidlegare. Resultatet vart at roboten berre foreslo menn som framtidige tilsette!听
Kattungar eller krig i feeden?听
Slavkovik er sentral i UiB si forsking p氓 kunstig intelligens ved Institutt for informasjons- og medievitenskap. Gjennom tett samarbeid med akt酶rane i medieklynga i utviklar studentar og forskarar intelligente verkt酶y for medieproduksjon. Instituttet arbeider for 氓 etablere Media Futures som eit (SFI), der dei saman med klyngenaboane , , , og teknologipartnarane , og fleire vil g氓 djupare inn i 氓 utvikle medieteknologi for framtida.
鈥� Vi kan ikkje nok, og veit ikkje nok, men det pressar seg p氓. Robotane er her, og n氓r vi skal utvikle framtidsrobotane m氓 vi ha med oss den etiske dimensjonen. Eg jobbar for 氓 gjere utviklarane meir bevisste, seier forskaren.
鈥� Vi har til d酶mes programvare som p氓verkar kva du meiner om samfunnet og tek avgjerder for deg. 听Du trur til d酶mes at du ser postane fr氓 vennane dine i det dei blir posta, men algoritmane har gjerne lagt inn ei forseinking. Dette gjer noko med kva informasjon du har tilgang til. Eller dersom eg berre f氓r sj氓 s酶te kattungar i feeden min, s氓 kjenner eg ikkje til det vonde som skjer i nabohuset. Vi har ein veg 氓 g氓 n氓r det gjeld 氓 utvikle den gode roboten, seier ho.听
听
